Doctor subtilis z Menzingen

Duns Scotus monumentum1Był sobie taki nie byle jaki filozof i teolog współczesny Akwinacie. Nazywał się Jan Duns Szkot. Jego wybitny umysł zrodził jednak kilka błędów natury filozoficznej, jak jednoznaczne pojmowanie bytu, czego skutkiem jest jednoznaczne orzekanie o Bogu i stworzeniach (przeciwko tomistycznemu analogicznemu), natura jednostkowa (słynna haecceitas) jako zasada ujednostkowienia oraz umiarkowany woluntaryzm. Te błędy filozoficzne przyczyniły się do powstania i wzmocnienia się nurtu zwanego nominalizmem, który to z kolei doprowadził do schyłku filozofii realistycznej i zastąpienia ją filozofiami nowożytnymi (Kartezjusz). Duns Szkot ma jednak wielką zasługę w obronie Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny (tu też przeciwko św. Tomaszowi). A ze względu na swój wyjątkowo wnikliwy i subtelny umysł otrzymał przydomek Doctor subtilis, Doktor subtelny.

Obecnie żyje sobie taki nie byle jaki biskup, który nie wyróżnia się ani teologią, ani filozofią, choć umysł ma przynajmniej równie niezwykle subtelny. Nie jest on teoretykiem, ale raczej praktykiem. Dlatego jego słowa mogą być trudne do zrozumienia dla rozumów mniej przenikliwych. Nie ma takiej okazji, by jego publiczne słowa nie były niewłaściwie interpretowane, nawet przez swoich. Czytaj dalej